Viðvarandi veikt lag á Norðurlandi

core/paragraph

Viðvarandi veikt lag á Norðurlandi

Síðustu vikur hefur verið viðvarandi veikt lag í snjónum á Norðurlandi og Austfjörðum og féllu allnokkur flekaflóð í innanverðum Eyjafirði, Öxnadal og Austfjörðum á þessu lagi. Talið er að þetta lag hafi myndast í kuldatíð seinni hluta nóvember og byrjun desember við aðstæður þegar rakt loft við yfirborð frýs og myndar yfirborðshrím. Snjókoman í byrjun desember lagðist svo ofan á þetta hrím þar sem það var til staðar.

Síðustu vikur hefur verið viðvarandi veikt lag í snjónum á Norðurlandi og Austfjörðum og féllu allnokkur flekaflóð í innanverðum Eyjafirði, Öxnadal og Austfjörðum á þessu lagi. Talið er að þetta lag hafi myndast í kuldatíð seinni hluta nóvember og byrjun desember við aðstæður þegar rakt loft við yfirborð frýs og myndar yfirborðshrím. Snjókoman í byrjun desember lagðist svo ofan á þetta hrím þar sem það var til staðar.

image-1

core/image

Yfirstandandi hláka og áhrif á snjóinn

Yfirstandandi hláka og áhrif á snjóinn

Viðvarandi veik lög sem þessi geta varðveist í þó nokkurn tíma í snjónum, sérstaklega þegar kalt er í veðri og mikið frost. Hlýindi stuðla hins vegar að því að veik lög brotni niður. Síðustu daga hefur verið mjög hlýtt á öllu landinu og einnig rigning upp í hæstu fjöll á sunnan og vestanverðu landinu. Áfram er spáð hlýindum og hefur snjór sjatnað og tekið upp. Snjórinn hlýnar við þessar aðstæður á yfirborði og með langvarandi hlýindum nær varminn að vinna sig niður í gegnum snjóinn. Talið er að þessi hlýindi sem nú eru á landinu dugi til að brjóta niður veika lagið sem var til staðar. Blautur snjór á yfirborði getur hins vegar verið óstöðugur þar sem samloðun milli snjókorna minnkar.

Viðvarandi veik lög sem þessi geta varðveist í þó nokkurn tíma í snjónum, sérstaklega þegar kalt er í veðri og mikið frost. Hlýindi stuðla hins vegar að því að veik lög brotni niður. Síðustu daga hefur verið mjög hlýtt á öllu landinu og einnig rigning upp í hæstu fjöll á sunnan og vestanverðu landinu. Áfram er spáð hlýindum og hefur snjór sjatnað og tekið upp. Snjórinn hlýnar við þessar aðstæður á yfirborði og með langvarandi hlýindum nær varminn að vinna sig niður í gegnum snjóinn. Talið er að þessi hlýindi sem nú eru á landinu dugi til að brjóta niður veika lagið sem var til staðar. Blautur snjór á yfirborði getur hins vegar verið óstöðugur þar sem samloðun milli snjókorna minnkar.

Eftir þessa yfirstandandi hláku má búast við að það kólni á ný og vetur taki við á ný. Þá ætti allur snjór á landinu að öllum líkindum að vera orðinn tiltölulega stöðugur og núllstilltur m.t.t. snjóflóðahættu. Það ræðst svo af aðstæðum í vetur hvort það myndist ný veik lög í snjónum sem á eftir að koma ofan á eldri stöðugan snjó.

Eftir þessa yfirstandandi hláku má búast við að það kólni á ný og vetur taki við á ný. Þá ætti allur snjór á landinu að öllum líkindum að vera orðinn tiltölulega stöðugur og núllstilltur m.t.t. snjóflóðahættu. Það ræðst svo af aðstæðum í vetur hvort það myndist ný veik lög í snjónum sem á eftir að koma ofan á eldri stöðugan snjó.

Snjóflóðavaktin óskar landsmönnum gleðilegra jóla og farsældar á komandi ári.

Snjóflóðavaktin óskar landsmönnum gleðilegra jóla og farsældar á komandi ári.

Mat á aðstæðum til fjalla um jólin

Viðvarandi veikt lag hefur verið í snjóþekjunni frá því í síðustu viku. Snjóflóð féllu við sprengingu í Hlíðarfjalli í síðustu viku og nokkur flóð í Öxnadal. Á miðvikudag féllu snjóflóð ofan við Ólafsfjarðarveg. Í dag, föstudag, hafa fallið tvö náttúruleg snjóflóð í Hlíðarfjalli við lítið álag á snjóþekjuna. Ástæða er fyrir fólk að fara varlega á ferð um brattlendi. Á laugardag hlýnar og geta þá fallið náttúruleg snjóflóð. Þegar kólnar aftur ætti snjóþekjan að styrkjast en veik lög geta þó enn verið til staðar, sérstaklega ofan til í fjöllum.

Viðvarandi veikt lag hefur verið í snjóþekjunni frá því í síðustu viku. Snjóflóð féllu við sprengingu í Hlíðarfjalli í síðustu viku og nokkur flóð í Öxnadal. Á miðvikudag féllu snjóflóð ofan við Ólafsfjarðarveg. Í dag, föstudag, hafa fallið tvö náttúruleg snjóflóð í Hlíðarfjalli við lítið álag á snjóþekjuna. Ástæða er fyrir fólk að fara varlega á ferð um brattlendi. Á laugardag hlýnar og geta þá fallið náttúruleg snjóflóð. Þegar kólnar aftur ætti snjóþekjan að styrkjast en veik lög geta þó enn verið til staðar, sérstaklega ofan til í fjöllum.

Varasamar aðstæður til fjalla í Eyjafirði

Snjógryfja var gerð í norðvesturhlíðum Leyningssúla í Skarðsdal við Siglufjörð. Snjógryfjan sýnir talsverðan veikleika á lágmótunum milli eldra hjarns og nýs vindfleka. Áberandi lag af köntuðum kristöllum er á þessum lagmótum og tvö stöðugleikapróf sýndu að það er auðvelt að framkalla brot og það hefur líka tilhnegingu til að breiðast út. Svipaður veikleiki hefur sést á Eyjafjarðarsvæðinu þar sem hafa fallið nokkur nýleg snjóflóð en ekki hafa sést nein flóð við Siglufjörð.

Snjógryfja var gerð í norðvesturhlíðum Leyningssúla í Skarðsdal við Siglufjörð. Snjógryfjan sýnir talsverðan veikleika á lágmótunum milli eldra hjarns og nýs vindfleka. Áberandi lag af köntuðum kristöllum er á þessum lagmótum og tvö stöðugleikapróf sýndu að það er auðvelt að framkalla brot og það hefur líka tilhnegingu til að breiðast út. Svipaður veikleiki hefur sést á Eyjafjarðarsvæðinu þar sem hafa fallið nokkur nýleg snjóflóð en ekki hafa sést nein flóð við Siglufjörð.

Leyningssulur-16-Dec

Snjógryfja Skarðsdal/Siglufirði 16.des

Athygli er vakin á að snjóflóðahætta getur einnig verið utan skilgreindra spásvæða. Svæðisbundin snjóflóðaspá kemur heldur ekki í staðinn fyrir mat hvers og eins á aðstæðum og skynsamlegs leiðarvals á ferðum um landið. Það krefst þjálfunar og reynslu að ferðast um fjalllendi að vetrarlagi og hver ferðamaður hefur áhrif á eigin áhættu með vali á leið, tíma og ferðamáta.  

Athygli er vakin á að snjóflóðahætta getur einnig verið utan skilgreindra spásvæða. Svæðisbundin snjóflóðaspá kemur heldur ekki í staðinn fyrir mat hvers og eins á aðstæðum og skynsamlegs leiðarvals á ferðum um landið. Það krefst þjálfunar og reynslu að ferðast um fjalllendi að vetrarlagi og hver ferðamaður hefur áhrif á eigin áhættu með vali á leið, tíma og ferðamáta.

Mat á aðstæðum er lykilatriði í vetrarferðum  

Norðan 3-8 m/s og léttskýjað í dag, kólnar smám saman. Hæg norðlæg eða breytileg átt á morgun og bjart með köflum. Hiti um og undir frostmarki.

Norðvestan 10-18 og kólnar með éljum, en bjartviðri sunnan jökla. Dregur úr vindi í kvöld og léttir til. Norðlæg eða breytileg átt 3-10 á morgun og víða bjart, en skýjað og stöku él norðan Vatnajökuls. Frost 3 til 12 stig.

Minnkandi norðanátt, 3-10 m/s síðdegis, léttir til og kólnar í veðri. Hægviðri og léttskýjað í kvöld. Norðaustan 3-8 undir kvöld á morgun, frost 0 til 5 stig en sums staðar frostlaust við ströndina.

Norðan 5-10 og bjartviðri, en lægir síðdegis og kólnar smám saman. Stöku él á morgun, en austan 5-10 seinnipartinn og rofar til. Frost 0 til 5 stig.

Norðlæg eða breytileg átt, 3-8 og bjartviðri. Kólnar smám saman. Austan 5-10 seinnipartinn á morgun og stöku él. Frost 0 til 6 stig.

Norðan 5-10 og lítilsháttar él austantil, annars bjartviðri. Lægir síðdegis, léttir til og kólnar smám saman. Breytileg átt 3-8 á morgun og stöku él, en léttskýjað annað kvöld. Frost 0 til 7 stig, kaldast inn til landsins.

Norðvestan 10-15 og dálítil él, en lægir og léttir til í kvöld. Kólnar í veðri. Norðlæg eða breytileg átt 3-10 á morgun, skýjað með köflum og dálítil él á víð og dreif. Frost 1 til 8 stig, kaldast í innsveitum.

Norðvestan 13-20 og dálítil él, en hægari og rofar til í kvöld. Kólnar í veðri. Norðan 5-10 á morgun og 10-15 annað kvöld, skýjað með köflum og stöku él. Frost 1 til 6 stig.

Norðvestan 18-25, hvassast syðst og lítilsháttar él. Dregur smám saman úr vindi og kólnar, norðvestan 8-15 seint í kvöld og þurrt að kalla. Hægari um tíma í fyrramálið og stöku él á morgun. Frost 1 til 6 stig.

Norðvestan 20-25 og bjartviðri, en 10-15 vestantil. Dregur smám saman úr vindi síðdegis, norðvestan 8-15 seint í kvöld. Kólnar í veðri. Norðlæg eða breytileg átt 5-13 á morgun, hiti í kringum frostmark.

700 km A af Hvarfi er víðáttumikil 1036 mb hæð og yfir N-Írlandi er önnur álíka hæð. 300 km SA af Jan Mayen er 997 mb lægð sem fer ASA.

Norðvestan 13-20 m/s fyrir austan í dag og lítilsháttar él, en hvassari um tíma suðaustantil. Mun hægari norðlæg átt og léttskýjað vestanlands. Dregur smám saman úr vindi, norðvestan 8-15 og þurrt að kalla allra austast seint í kvöld. Kólnar í veðri.
Norðlæg eða breytileg átt, 5-13 á morgun, hvassast fyrir austan. Dálítil él, en bjartviðri sunnan- og vestantil. Frost 0 til 8 stig, en sums staðar frostlaust næst ströndinni.

Síðasti dagur ársins runninn upp. Nú með morgninum léttir til um landið vestanvert og þar á eftir sunnantil, en fyrir norðan og austan með kvöldinu. Gular viðvaranir vegna vinds eru á Suðausturlandi, austan Öræfa og á sunnanverðum Austfjörðum þar til síðdegis. Samhliða því að léttir til og lægir, kólnar smá saman. Um miðnætti ætti að vera mjög gott veður til að skjóta upp flugeeldum þótt hægur vindur sums staðar geti verið það hægur að svifryk eða reykur sitji lengur yfir með tilheyrandi mengun.
Norðlæg átt á mogun, nýársdag og dálítil él, en yfirleitt bjart sunnan heiða. Frost 0 til 10 stig, svalast í innsveitum fyrir norðan. Síðan er svipað veðurlag um helgina.

Staður	Núna (10:00)	11:00	15:00	16:00
Reykjavík	(kl. 10) 4° 6	(kl. 11) 3° 5	(kl. 15) 1° 4	(kl. 16) 0° 5
Bolungarvík	(kl. 10) 2° 5	(kl. 13) 1° 2	(kl. 15) 0° 3	(kl. 19) -1° 4
Akureyri	(kl. 13) 1° 6	(kl. 17) -1° 4	(kl. 18) -1° 3	(kl. 19) -1° 1
Egilsstaðir	(kl. 10) 0° 8	(kl. 11) 0° 8	(kl. 12) 0° 10	(kl. 16) -1° 7
Kirkjubæjarklaustur	(kl. 10) 3° 10	(kl. 12) 2° 8	(kl. 16) -1° 2	(kl. 18) 0° 10

Veðurspár

•

Helstu staðir

Reykjavík

Bolungarvík

Akureyri

Egilsstaðir

Kirkjubæjarklaustur

Reykjavík

Bolungarvík

Akureyri

Egilsstaðir

Kirkjubæjarklaustur

Tilkynningar frá vaktinni

Orð dagsins

Blankalogn